1 Kasım seçimleri dün gece sonlandı. AKP’nin tek başına iktidara geldiği seçimleri dünya basını nasıl yorumladı?
Guardian: Türkler ağır bir bedel ödeyebilir
Guardian gazetesindeki bir analizde, “Türkler, Erdoğan’ın vadettiği istikrar için ağır bir bedel ödeyebilir” dendi.
Simon Tisdall imzalı yorum özetle şöyle:
“Türkiye’nin kavgacı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın partisi AKP, beklenmedik bir şekilde parlamento çoğunluğunu kaybedince ağır bir darbe almıştı. Erdoğan Pazar günü, siyasi yaşamının en büyük kumarını oynadı ve kazandı.”
“Ama Türkler, Erdoğan’ın sadece kendisine ve AKP’ye tam yetki verilmesiyle ulaşılabileceğini söylediği istikrar için ağır bir bedel ödeyebilir. Erdoğan’ın hoş olmayan mesajı ayrılık ve korkuya dayalıydı: Komşulardan, Kürtlerden, yabancılardan, mültecilerden Amerikalılardan, AB’den ve insanların birbirlerinden korku duymalarına dayalıydı.”
‘Benden sonra tufan’
“Erdoğan, havayı ‘benden sonra tufan’ politikası uygulayarak değiştirebileceğini düşündü. Cumhurbaşkanı olarak tarafsız olması gerekmesine rağmen, seçim kampanyası boyunca istikrar, güvenlik lafını ağzından düşürmedi. Ve yeterli sayıda seçmen, Erdoğan’ın uyarılarını dikkate aldı.”
“Bu, otoriterliği Türk demokrasisinin geleceği için derin kaygılar yaratan bir adamın şaşırtıcı bir kişisel zaferidir. Taraftarlarınca yeni Atatürk olarak görülen, düşmanlarınca Osmanlı sultanı özentisi olarak nitelenen Erdoğan şimdi modern Türkiye’yi kendine göre şekillendirme, ülkesinin geleceğine karakterini, vizyonunu, muhafazakar, yeni İslamcı görüşlerini yansıtma şansına sahip.”
“Muhalif gazetelere, sosyal medya ve bağımsız gazeteciliğe baskı yapmakla, Gezi parkı protestolarını şiddetle bastırmakla eleştirilmesine rağmen Erdoğan yine kazandı. Son zaferi, AKP’nin 2002’den beri arka arkaya üç seçim kazanmasından daha büyük bir zafer. Çünkü Erdoğan bu kez oy pusulasında yoktu. Seçim yeni parlamento için yapıldı ama her şey tamamen onunla ilgiliydi.”
“AKP, MHP’den destek alabilirse, anayasayı değiştirme ya da yeniden yazması için gerekli olan 330 milletvekili sayısına ulaşacak. Bu Erdoğan’ın potansiyel olarak en tartışmalı, en büyük arzusunu gerçekleştirebilmesi anlamına geliyor. Yani Putinvari, icra yetkisine sahip bir başkanlık. Bir başka deyişle fiilen Türkiye’nin parlamenter sistemden, tek adam diktasına geçmesi. Parti kuralları gereği geçen yıl başbakanlığı bırakmaya zorlanmasından bu yana Erdoğan’ın amacı bu oldu. Şimdi sonunda istediğini elde etmiş görünüyor.”
“Erdoğan’ın mutlak zaferi, Kürt azınlığa karşı çatışmacı yaklaşımı ve PKK’ya karşı operasyonları yeniden başlatmasına karşı çıkan birçok Türk ve Batılıyı endişeye sevk edecek. Bu değişiklik şiddeti ve sıradan seçmenler arasındaki güvensizlik duygusunu artırdı – ki belki de amaç zaten buydu.”
“Gecenin kaybedeni HDP”
“Recep Tayyip Erdoğan, AKP’nin seçim yenilgisinden sonra savaşı yeniden başlatmakla suçlandı. Şimdi avantajını kullanıp, PKK’ya ve müttefiklerine karşı daha sert önlemlere başvurabilir. Buna alternatif olarak yetkisini yenilemenin rahatlığı içinde geri çekilip ateşkesi ve birkaç yıl önce kendisinin başlattığı barış sürecini yeniden geri getirebilir. ABD ikinci seçenek için bastıracak.”
“HDP meclise girmeyi başarsa bile gecenin kaybedeniydi. Şimdi Kürtler, uzun bir belirsizlik dönemiyle karşıya.”
Independent: Erdoğan Suriye’ye müdahale için bastırabilir
Independent yazarı Patrick Cockburn, seçimlerle ilgili analizinde, “Erdoğan, partisinin parlamentoda çoğunluğu elde etmesiyle ezici bir zafer kazandı” diyor.
Cockburn’ün yazısından bazı bölümler şöyle:
“Teorik olarak siyaset üstü olması gereken Erdoğan, AKP’nin stratejisini yürüttü. AKP, bu müthiş zaferinden sonra ordu, güvenlik güçleri ve medyanın kontrolünü ele geçimek için daha güçlü bir konumda olacak. Parti kurulduğundan beri devlet kadrolarındaki muhalifleri saf dışı bırakıyor. Neredeyse resmi ve bağımsız medyanın tamamı AKP’nin denetimine girdi. Bu AKP’nin oylarını artırmasını açıklayan nedenlerden biri. Devlet televizyonu tamamen Erdoğan ve AKP’ye yer verirken muhalefet büyük ölçüde görmezden gelindi.”
“Son seçimlerden sonraki beş ay içinde Erdoğan’ın stratejisi Kürtlerle çatışmak ve HDP’yi PKK’nın kolu gibi göstermek oldu. AKP taraftarları dün gece, muhafazakar ve dindar Kürtlerin ‘terörist’ grupla bağlantısı nedeniyle HDP’yi terk ettiğini söylediler.”
“Kürtlerle çatışma AKP’ye milliyetçilik kartını oynama imkanı verdi. Bu sayede sağın oyunu aldı.”
Suriye politikası
“Halktan aldığı yetkiyle Suriye’deki gelişmeleri etkileme konusunda Erdoğan’ın eli güçlenecek. Şimdi, Türkiye’nin Suriye’de askeri açıdan daha büyük bir rol oynaması için bastırabilir.”
“Siyasi belirsizliğin sona ermesinin Türk Hükümetini güçlendireceği beklentisiyle Türk lirası dün gece dolar karşısında yükselişe geçti. Ancak giderek büyüyen etnik, mezhepsel ve dinsel ayrışma ortadan kalkmayacak. Kürtler arasında HDP’nin desteğindeki azalma, tek yolun silahlı mücadele olduğunu düşünenlerin elini güçlendirecek.”
“Aynı zamanda, bir çok kişi, AKP’nin bir kriz ve korku atmosferi yaratarak halkı önce korkutup sonra da bunu sona erdirme vaadinde bulunduğu için kazandığını düşünecek.
FT: Sonuç Erdoğan’ın zaferi
Financial Times gazetesi seçim sonucunun Erdoğan’ın zaferi olduğunu belirterek, “Sonuç, Erdoğan’ın erken seçim alma kararının haklılığını gösterdi” dedi.
Yazıda özetle şöyle deniyor:
“Bir ekonomik ve siyasi belirsizlik döneminin ardından AKP şimdi çoğunluğu elde etti. Carniege Europe’tan Sinan Ülgen, ‘Erdoğan’ın seçimlerin yenilenmesi kararı sonuç verdi. Bu öncelikle Erdoğan’ın sonra AKP’nin zaferidir. Çünkü insanlara göre direksiyon Erdoğan’da’ diyor.”
“Erdoğan’ın müttefikleri ve yatırımcılar – Erdoğan’ın otoriterlik eğilimlerinden kaygı duymakla birlikte – başarısının ekonomik ve siyasi istikrarı yeniden tesis edilmesini umacak.”
“Ancak AKP süper çoğunluğu elde edemedi. Süper çoğunluk, Erdoğan’a ABD ve Fransa’daki gibi bir başkanlık sistemi konusunda yapılacak anayasa değişikliğini referanduma götürme yetkisi verecekti. Neredeyse tüm anketler, mecliste hiçbir partinin tek başına hükümet kuracak çoğunluğu elde edemeyeceğine işaret ediyordu. Ama anayasaya göre tarafsız olması gereken Erdoğan açıkça bu süper çoğunluk için kampanya yürüttü.”
“Fakat basit çoğunlukla bile, AKP üzerindeki nüfuzu, Erdoğan’a Türkiye tarihinde hiçbir başkanın sahip olmadığı fiili yetkileri veriyor.”
WSJ’den AKP’nin seçim zaferi yorumu: Büyük sürpriz
ABD’de yayınlanan Wall Street Journal gazetesi ve İngiltere’de yayın yapan Financial Times gazetesi, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) Türkiye’deki genel seçimlerden yaklaşık yüzde 50 oy oranına ulaşarak galip çıkmasının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daha fazla yetki umudunu dirilttiği yorumunu yaptı.
Wall Street Journal, AKP’nin büyük bir sürpriz yaparak yeniden ülkeyi tek başına yönetmek için iktidara döndüğünü yazdı.
Gazete yazısında AKP’nin yüzde 50’ye yakın oy alarak dört temel noktada avantaj yakaladığını vurguluyor:
Cumhurbaşkanı yetkilerinin artırılmasının önünün açılması,
Muhalefet partilerinin önemli ölçüde zayıflatılması,
Ekonomiye darbe vuran koalisyon görüşmelerinden kurtulunması,
Türkiye’den IŞİD’e karşı daha kararlı duruş bekleyen Batılı müttefiklere karşı Erdoğan’ın daha fazla güç elde etmesi.
Haberde “Sonuçlar, AKP’nin ve Erdoğan’ın verdiği ‘Artan güvenlik sorunlarını sadece tek parti iktidarı çözebilir’ mesajının 7 Haziran’da partiye sırtını dönen seçmende karşılık bulduğunu gösteriyor” deniyor.
(Kaynak-BBC Türkçe)
Basın Lobisi
BASIN LOBİSİ 
